Felsefede rasyonalizm, bilginin kaynağının insan aklı olduğunu savunan bir görüştür. Bu görüşe göre, gerçekleri anlamak ve bilgiye sahip olmak için, duyuların ötesinde, saf zihinsel kavramlara ve mantığa dayanmak gerekmektedir.
Rasyonalizmin temel savı, duyusal deneyimlerin sınırlı ve yanıltıcı olabileceği, ancak insan aklının kendi başına gerçeği keşfetmek için yeterli olduğudur. Bu nedenle, rasyonalistler, insan aklının doğuştan gelen yeteneklerine ve doğru bir şekilde kullanıldığında, mantıklı sonuçlara ulaşabileceğine inanırlar.
Rasyonalizm, özellikle 17. ve 18. yüzyıllarda Avrupa felsefesinde etkili olmuştur. Rene Descartes, Spinoza ve Leibniz gibi düşünürler, rasyonalizmin temsilcileri olarak kabul edilirler. Descartes, "Cogito, ergo sum" (Düşünüyorum, öyleyse varım) sözü ile, insan aklının varlığını kanıtlamaya çalışmıştır. Leibniz ise, "Önceden belirlenmiş uyum" kavramıyla, evrenin matematiksel bir yapıya sahip olduğunu ve her şeyin belirlenmiş bir neden-sonuç zinciri içinde olduğunu savunmuştur.
Rasyonalizm, doğal bilimlerin gelişmesiyle birlikte etkisini kaybetse de, hala felsefede ve diğer alanlarda tartışmaların konusu olmaktadır.
